کشور عراق یکی از مهم‌ترین شرکای تجاری ایران محسوب می‌شود. ازبین‌رفتن زیرساخت‌ها، نیاز این کشور را به کالاهای مصرفی و تجهیزات دوچندان کرده است، همین موضوع باعث شده تا صادرات به عراق روزبه‌روز مورد توجه تعداد بیشتری از بازرگانان قرار گیرد و سودآوری بسیاری برای آن‌ها به همراه داشته باشد.
بسیاری از تجار ایرانی برای کسب سود به سراغ کشورهای همسایه می‌روند و عراق نیز یکی از بهترین گزینه‌هایی است که بازار خوبی برای فروش محصولات ایرانی دارد. برای آنکه بتوان صادراتی موفق داشت، باید پیش از هر کاری به تحقیقات بازار پرداخت و از نیازها و خواسته‌های مشتریان بالقوه باخبر شد. همچنین، طی کردن مراحل قانونی و صادراتی نیز از دیگر چالش‌های صادرات کالا به عراق است که باید تجار با کمک متخصصان و کارشناسان این حوزه وارد این بخش شوند تا در آینده دچار زیان‌های مالی فراوان نشوند.
صادرات چمدانی به عراق
طبق مصوبه هیئت وزیران، مسافران ورودی به عراق می‌توانند تا سقف 80 دلار کالای غیرتجاری (معافیت گمرکی) به همراه داشته باشند. البته در صورت حمل کالای بیش از مقدار تعیین شده، مسافر موظف به پرداخت عوارض گمرکی مازاد بر 80 دلار است. به طور کلی، به خاطر حجم بالای مسافر ایرانی به کربلا و نجف، تعداد بالایی از ایرانیان با خود بار زیادی حمل می‌کنند و تبادلات تجاری هرچند کوچک رخ می‌دهد.
در مورد قوانین صادرات چمدانی به عراق نیز باید توجه داشت که در صورت حمل کالای اهدایی، باید مستندات مربوطه ارائه شود. برای حمل کالای دست دوم، باید گواهی عدم تعلق به بیت‌المال ارائه شود و مسافران موظف به ارائه مدارک هویتی معتبر در گمرک هستند.
بیشترین کالاهای صادراتی به عراق
کشور عراق تقریباً به هر نوع کالایی جز نفت و خرما نیاز دارد. بیشترین محصولاتی که از ایران به عراق صادر می‌شوند شامل موارد زیر است:
– میوه، صیفی‌جات و سبزیجات
– کالاهای پزشکی
– ماشین‌آلات و قطعات صنعتی
– مواد اولیه صنایع مختلف
– محصولات پلاستیکی
– انواع پوشاک
– فرش و موکت
– لوازم و تجهیزات ساختمانی
– تجهیزات خانه و آشپزخانه
– مواد شوینده و بهداشتی
– دارو و تجهیزات پزشکی
– مبلمان و دکوراسیون خانه و آشپزخانه
– مواد غذایی و صنایع مرتبط
– کالاهای مرتبط با بخش کشاورزی
کالاهای ممنوع برای صادرات به عراق
در حال حاضر 60 کالا در فهرست کالاهای ممنوعه و دارای شرایط خاص برای صادرات به عراق قرار دارند. برخی از این کالاها شامل موارد زیر است:
– مواد شیمیایی و گازها
– انواع کود و کلر (نیاز به موافقت‌های ویژه دارند)
– داروها (باید مطابق با مصوبه‌های ویژه وزارت بهداشت وارد عراق شوند)
– انواع سیمان (به‌جز سیمان سفید)
– روغن خودرو، آهک و لباس نظامی
صادرات گوجه‌فرنگی به عراق
یکی از مهم‌ترین اقلام صادراتی به کشور عراق، مواد غذایی چون گوجه‌فرنگی و رب گوجه‌فرنگی است. در این راستا باید علاوه بر بازاریابی و شناخت بازار هدف، بسته‌بندی استاندارد از دیگر رموز موفقیت در این تجارت و از مهم‌ترین قوانین صادرات گوجه‌فرنگی به عراق است. بسته‌بندی‌های استاندارد سبب حفظ کیفیت محصولات کشاورزی می‌شوند.
بر اساس گفته‌های رئیس اتحادیه‌ی ملی محصولات کشاورزی، یکی از دلایل برگشت محموله‌های گوجه‌های صادراتی از مرز پرویزخان عدم داشتن بسته‌بندی باکیفیت بوده است.
صادرات رب گوجه‌فرنگی به عراق
رب گوجه‌فرنگی از دیگر محصولاتی است که به وفور در واحدهای صنعتی تولید می‌شود و به دلیل کثرت آن، مازاد این محصول به سایر کشورها به ویژه عراق صادر می‌شود. کاهش ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی سبب شده خرید محصولات ایرانی برای بسیاری از کشورها به صرفه باشد.
صادرات میوه به عراق
ایران با داشتن شرایط آب و هوایی مناسب و زمین‌های حاصلخیز، قادر به تولید میوه‌های با کیفیت و ارگانیک است که برای تجارت با عراق مناسب هستند. میوه‌های تولیدی در ایران شامل گوجه‌فرنگی، خیار، هویج، پیاز، سیب، زردآلو، هلو، گلابی، آلبالو، آناناس و … می‌باشند.
صادرات صیفی‌جات به عراق
صیفی‌جات نیز مانند میوه‌ها بخش مهمی از صادرات محصولات کشاورزی ایران به عراق را تشکیل می‌دهند. محصولاتی مثل گوجه‌فرنگی و خیار در عراق بسیار محبوب هستند و تقاضای بالایی دارند.
شرایط صادرات به عراق
- داشتن برچسب دوزبانه (انگلیسی و عربی) روی تمامی کالاهای صادراتی
- تطابق کامل محموله صادراتی با شرایط فنی و استانداردهای لازم در عراق
- دریافت مجوز تطبیق کالا با استانداردهای عراق
- داشتن تأییدیه بازرسی و اخذ مجوز صادراتی COC از دو شرکت بازرسی SGS برای کردستان عراق و بیرو وریتاس BV برای مناطق جنوبی و مرکزی عراق
- تمامی اسناد مانند فاکتور فروش و گواهی مبدأ، باید به زبان انگلیسی و عربی باشد
- داشتن گواهی بهداشت از سازمان نظارت بر سلامت برای محصولات غذایی
- داشتن گزارش سلامت، نمونه‌برداری و بازرسی کالا
- گواهی استاندارد محیط‌زیست و تأییدیه سازمان استاندارد
- بسته‌بندی استاندارد، حمل‌ونقل مناسب با بیمه
- داشتن کارت بازرگانی معتبر به نام صادرکننده
- در صورت ارسال چند مدل کالا، داشتن پکینگ لیست
- درج تاریخ تولید و انقضا فقط به زبان انگلیسی (میلادی)
به طور معمول صادرات از ایران به کردستان عراق از مرزهای شمالی مانند پرویزخان، حاجی عمران و صادرات به جنوب عراق از مرزهای جنوبی مانند مهران، شلمچه و… انجام می‌گیرد.
