صادرات لوازم خانگی از ایران به کشورهای دیگر شامل طیف گسترده‌ای از محصولات است.
اصلی‌ترین کالاهای صادرشده شامل یخچال و فریزر، ماشین لباسشویی، و اجزا و قطعات لوازم خانگی هستند.
عمده‌ترین مقاصد صادراتی این محصولات کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، پاکستان، و کشورهای آسیای میانه هستند.
همچنین، برخی قطعات و لوازم به کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و ترکیه نیز صادر می‌شوند.
بازارهای اصلی صادرات لوازم خانگی ایرانی در خاورمیانه، شمال آفریقا و کشورهای CIS قرار دارند.
در این بازارها، رقابت با برندهای بین‌المللی، به ویژه برندهای چینی و ترکیه‌ای، از چالش‌های اصلی به شمار می‌رود.
صادرات لوازم خانگی ایرانی به عراق
در شش ماه نخست سال ۱۴۰۲، ایران موفق به صادرات ۲۰۵ میلیون دلار لوازم خانگی شد.
عراق به عنوان یکی از مهم‌ترین مقاصد این صادرات شناخته می‌شود.
برای مثال، در سال ۱۳۹۹، تنها از صادرات کولرهای آبی به عراق ۱۴۷ میلیون دلار ارزآوری صورت گرفت که ۹۳ درصد از این صادرات به عراق انجام شده است.
این حجم از صادرات نشان‌دهنده اهمیت بازار عراق برای ایران است، اما باید توجه داشت که مشکلاتی مانند تفاوت نرخ ارز و رقابت با دیگر کشورها مثل چین و ترکیه، چالش‌هایی را در این بازار به وجود آورده‌اند.
برندهای صادراتی لوازم خانگی به عراق
برندهایی که به‌طور گسترده از ایران به عراق صادر می‌شوند، شامل شرکت‌های برجسته‌ای مانند “اسنوا”، “پارس خزر”، “امرسان”، “پاکشوما”، “آبسال”، و “نیک‌کالا” هستند. این برندها به دلیل تولید محصولات با کیفیت نسبی و قیمت‌های مناسب، توانسته‌اند در بازار عراق جایگاه خوبی به دست آورند.
برخی از این محصولات شامل یخچال‌ها، ماشین‌های لباسشویی، کولرهای آبی، و جاروبرقی‌ها هستند که از محبوبیت بالایی در میان مصرف‌کنندگان عراقی برخوردارند.
اسنوا: یکی از بزرگترین تولیدکنندگان لوازم خانگی در ایران است که محصولات متنوعی مانند یخچال، فریزر، و ماشین لباسشویی را به عراق صادر می‌کند.
پارس خزر: با تولید انواع محصولات از جمله جاروبرقی و پنکه، سهم قابل توجهی در بازار عراق دارد.
امرسان و پاکشوما نیز با تمرکز بر تولید لوازم خانگی برقی مانند یخچال‌ها و ماشین‌های لباسشویی، جایگاه مهمی در صادرات به عراق به‌دست آورده‌اند.
آبسال: با صادرات کولرهای آبی به عراق، توانسته است بخش عمده‌ای از بازار را به خود اختصاص دهد. بر اساس آمارهای موجود، 93 درصد از صادرات کولرهای آبی ایران به عراق صورت می‌گیرد، که نشان‌دهنده وابستگی زیاد این کشور به محصولات ایرانی در این بخش است.
علت تقاضای پایین برای لوازم خانگی ایرانی در بازار جهانی
میزان تقاضا برای لوازم خانگی ایرانی در بازارهای جهانی به دلایل مختلفی پایین است:
- کیفیت پایین محصولات: بسیاری از محصولات ایرانی به دلیل استفاده از مواد اولیه کم‌کیفیت، توان رقابت با برندهای معتبر جهانی را ندارند. تولیدکنندگان ایرانی معمولاً تکنولوژی را وارد می‌کنند و به مونتاژ محصولات می‌پردازند که این امر منجر به تولید کالاهایی با کیفیت پایین‌تر نسبت به محصولات برندهای جهانی می‌شود.
- قیمت بالا: به دلیل مشکلات ارزی و استفاده از ارز بازار آزاد برای تهیه مواد اولیه، قیمت نهایی محصولات ایرانی نسبتاً بالاست. این امر باعث می‌شود که این محصولات در مقایسه با برندهای خارجی که با قیمت‌های رقابتی‌تری عرضه می‌شوند، جذابیت کمتری داشته باشند.
- نبود برندینگ قوی: یکی دیگر از دلایل پایین بودن تقاضا، عملکرد ضعیف ایران در حوزه برندینگ است. بسیاری از کشورها حتی اطلاعی از توسعه صنعت لوازم خانگی در ایران ندارند و در نتیجه تمایلی به خرید این محصولات ندارند.
- دخالت‌های دولتی و مشکلات ساختاری: تعدد مجوزهای تولید، دخالت‌های مکرر دولت و نبود یک برنامه صادراتی منسجم، باعث شده تا صنعت لوازم خانگی ایران نتواند در بازارهای بین‌المللی جایگاه مناسبی پیدا کند.
