زرشک یک گیاه بوته‌ای است که در مناطق مختلف جهان به ویژه در نواحی معتدل و نیمه‌گرمسیری رشد می‌کند. این گیاه به دلیل میوه‌های کوچک و قرمز رنگ خود شناخته می‌شود که طعمی ترش و ملس دارند.
زرشک از نظر تاریخی در اروپا به عنوان یک ماده غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما امروزه بیشتر در ایران و آشپزی ایرانی کاربرد دارد. در ایران، زرشک به عنوان یکی از اصلی‌ترین اجزای زرشک‌پلو و سایر غذاهای محلی مصرف می‌شود.
علاوه بر کاربردهای غذایی، زرشک دارای خواص دارویی متعددی است. این میوه حاوی مقادیر بالایی از ویتامین C، آنتی‌اکسیدان‌ها و ترکیبات ضدباکتریایی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.
در طب سنتی، از زرشک برای درمان مشکلات گوارشی، کاهش فشار خون و بهبود عملکرد کبد استفاده می‌شود. همچنین تحقیقات نشان داده که زرشک می‌تواند در کنترل دیابت و بهبود سلامت قلب مؤثر باشد.
زرشک همچنین در صنایع غذایی به عنوان یک رنگ‌دهنده طبیعی و طعم‌دهنده مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از آنجایی که طعم ترش و رنگ قرمز زیبای زرشک مورد علاقه بسیاری از مصرف‌کنندگان است، این محصول در تهیه انواع نوشیدنی‌ها، مرباها و شیرینی‌ها نیز به کار می‌رود.
با توجه به این کاربردهای گسترده، زرشک نه تنها در بازارهای داخلی بلکه در بازارهای بین‌المللی نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.
انواع زرشک صادراتی
زرشک در دو نوع اصلی زرشک قرمز و زرشک سیاه طبقه‌بندی می‌شود. زرشک قرمز به دلیل فراوانی و کاربرد گسترده‌تر، رایج‌ترین نوع زرشک است و در بیشتر نقاط جهان به این نوع دسترسی بیشتری وجود دارد.
این نوع زرشک در ایران به اشکال مختلفی تولید و فرآوری می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. از میان انواع زرشک قرمز، زرشک پفکی و دانه اناری به‌عنوان اصلی‌ترین انواع صادراتی شناخته می‌شوند.
زرشک پفکی به دلیل کیفیت بالا و فرآوری دقیق، به‌عنوان بهترین نوع زرشک صادراتی شناخته می‌شود. این نوع زرشک در فرآیندی سنتی و با استفاده از نور طبیعی خشک می‌شود که باعث می‌شود میوه‌ها پف‌کرده و نرم بمانند.
زرشک دانه اناری که بیشتر در مصارف داخلی کاربرد دارد، به‌صورت مستقیم و بدون خشک کردن اضافی به بازار عرضه می‌شود.
زرشک زیر تالاری، زرشک آبگیری شده و زرشک کرمانشاهی نیز از دیگر انواع زرشک‌های صادراتی هستند که هرکدام بسته به نیاز و بازار مقصد، به شکل‌های مختلف فرآوری و بسته‌بندی می‌شوند.
پودر زرشک نیز به‌عنوان یکی از محصولات مشتق از زرشک، در بازارهای بین‌المللی مورد توجه است.
این محصول به‌طور ویژه برای استفاده در صنایع غذایی و دارویی تولید می‌شود. پودر زرشک به دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی و طعم منحصر به‌فردش، در تهیه انواع محصولات غذایی مانند چاشنی‌ها و مکمل‌های غذایی به‌کار می‌رود.
به طور کلی، انواع مختلف زرشک صادراتی با توجه به ویژگی‌های خاص و بازار هدف، در کشورهای مختلف به فروش می‌رسند.
مهم‌ترین کشورهای مقصد صادراتی زرشک ایران
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان زرشک در جهان است و بخش عمده‌ای از این محصول به کشورهای مختلف صادر می‌شود.
از مهم‌ترین بازارهای صادراتی زرشک ایران می‌توان به کشورهای اروپایی، حوزه خلیج فارس و آسیای شرقی اشاره کرد.
در میان این کشورها، ترکیه، آلمان، امارات متحده عربی و عراق به‌عنوان بزرگترین واردکنندگان زرشک ایرانی شناخته می‌شوند.
ترکیه یکی از مهم‌ترین خریداران زرشک ایرانی است و حجم زیادی از این محصول به این کشور صادر می‌شود. آلمان نیز به‌عنوان بزرگترین بازار اروپایی زرشک ایرانی، به دلیل استانداردهای بالا و تقاضا برای محصولات ارگانیک، مقصد مهمی برای صادرات زرشک به شمار می‌رود.
علاوه بر این، امارات متحده عربی و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نیز به دلیل علاقه به محصولات با کیفیت و تازه، از خریداران اصلی زرشک ایرانی هستند.
عراق نیز یکی از بازارهای بزرگ برای صادرات زرشک ایران است. با توجه به نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری قوی بین ایران و عراق، این کشور مقصد مهمی برای زرشک به‌شمار می‌رود.
حجم صادرات زرشک به عراق در سال‌های اخیر افزایش یافته و این کشور به عنوان یکی از مشتریان ثابت زرشک ایرانی در منطقه شناخته می‌شود.
این بازارها نه تنها حجم بزرگی از زرشک ایرانی را جذب می‌کنند، بلکه به دلیل نزدیکی به ایران، فرصت‌های بسیاری برای افزایش صادرات و گسترش بازارها فراهم می‌کنند.
صادرات زرشک ایرانی به عراق
صادرات زرشک ایرانی به عراق به دلیل همسایگی و روابط تجاری نزدیک بین دو کشور از اهمیت بالایی برخوردار است.
عراق به عنوان یکی از بزرگترین واردکنندگان زرشک از ایران، نقش حیاتی در تجارت این محصول دارد. تقاضای بالا در بازار عراق برای زرشک به دلیل مصرف زیاد این محصول در غذاهای محلی و همچنین استفاده از آن در تهیه داروهای سنتی، همواره صادرات این محصول به این کشور را در سطح بالایی نگه داشته است.
یکی از دلایل موفقیت ایران در صادرات زرشک به عراق، وجود مرزهای مشترک و امکانات حمل و نقل مناسب است که باعث کاهش هزینه‌های لجستیکی و افزایش سودآوری شده است.
همچنین، فرآیند صادرات به این کشور با توجه به توافقات تجاری بین ایران و عراق، نسبتاً ساده و کم‌هزینه است.
زرشک ایرانی به دلیل کیفیت بالا و تطابق با ذائقه مصرف‌کنندگان عراقی، در بازار این کشور محبوبیت زیادی دارد و بخش عمده‌ای از نیاز بازار داخلی عراق را تأمین می‌کند.
به‌طور کلی، صادرات زرشک به عراق نه تنها باعث افزایش درآمدهای ارزی برای ایران شده است، بلکه این کشور را به یکی از مشتریان اصلی زرشک ایرانی تبدیل کرده است. در سال‌های اخیر، با افزایش تقاضا و گسترش بازارهای عراقی، انتظار می‌رود که حجم صادرات زرشک به این کشور همچنان رو به افزایش باشد.
همچنین، توسعه همکاری‌های تجاری و بهبود زیرساخت‌های حمل و نقل بین دو کشور، می‌تواند به رشد بیشتر این بازار کمک کند.
به علاوه، صادرات زعفران به عراق و صادرات پسته به عراق از سودآوری بسیار بالایی برای بازار ایران برخوردار است.
