پلیمر یا بَسپار، ترکیبی شیمیایی است که از تکرار واحدهای کوچکتری به نام مونومر تشکیل می‌شود. واژه پلیمر از دو بخش “پلی” به معنی چند و “مر” به معنی واحد گرفته شده است. به این ترتیب، پلیمرها موادی هستند که از تعداد زیادی واحد تکرارشونده ساخته شده‌اند. در فارسی، کلمه بَسپار از دو بخش “بَس” به معنی بسیار و “پار” به معنی پاره یا قطعه تشکیل شده است.
دسته‌بندی پلیمرها
پلیمرها را می‌توان بر اساس منابع تولید و ساختار به دسته‌های مختلفی تقسیم کرد:
- پلیمرهای طبیعی:
– پروتئین‌ها: مولکول‌های بزرگ ساخته شده از آمینواسیدها که در بدن موجودات زنده نقش‌های متنوعی دارند.
– نشاسته: کربوهیدراتی پیچیده که از واحدهای گلوکز تشکیل شده و منبع اصلی انرژی برای بدن است.
– سلولز: پلی ساکاریدی که از واحدهای گلوکز تشکیل شده و در ساختار گیاهان وجود دارد.
- پلیمرهای مصنوعی:
– پلی اتیلن: پلاستیکی محبوب که در ساخت فیلم، بطری و بسته‌بندی استفاده می‌شود.
– پلی پروپیلن: پلاستیکی که در ساخت ظروف غذا، پارچه و لوازم خانگی استفاده می‌شود.
– پلی استایرن: پلاستیک شفافی که در ساخت ظروف غذا، اسباب بازی و عایق استفاده می‌شود.
- پلیمرهای نیمه مصنوعی:
– سلولز استات: الیافی مصنوعی که از سلولز طبیعی ساخته می‌شود.
– سلولز نیترات: ماده‌ای منفجره که از سلولز طبیعی ساخته می‌شود.
طبقه‌بندی بر اساس ساختار
پلیمرها بر اساس ساختار به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- پلیمرهای خطی: زنجیره‌های بلندی که شبیه به یک زنجیره مستقیم هستند.
- پلیمرهای شاخه‌ای: زنجیره‌هایی که شاخه‌هایی از زنجیره اصلی منشعب می‌شوند.
- پلیمرهای شبکه‌ای: زنجیره‌هایی که به یکدیگر متصل شده و شبکه سه‌بعدی تشکیل می‌دهند.
صادرات پلیمر به ترکیه
بر اساس آمار، واردات پلیمر ترکیه در نوامبر ۲۰۲۲ حدود ۴۵۲,۰۰۰ تن بوده که نسبت به سال قبل ۱۶ درصد کاهش یافته است. در دوره ژانویه تا نوامبر، واردات پلیمر به بالای ۵.۲ میلیون تن رسید که ۳.۵ درصد افزایش را نشان می‌دهد.
پنج صادرکننده برتر پلیمر به ترکیه
- عربستان سعودی
- آمریکا
- مصر
- ایران
- روسیه
انواع پلیمر وارد شده به ترکیه در نوامبر ۲۰۲۲
- Homo-PP پ پ نساجی: ۱۲۵,۰۷۲ تن
- PP Copolymer پ پ شیمیایی: ۲۳,۳۶۶ تن
- LLDPE پلی اتیلن سبک خطی: ۵۸,۸۵۳ تن
- mLLDPE: ۱۰,۳۷۷ تن
- LDPE پلی اتیلن سبک فیلم: ۳۳,۱۴۲ تن
- HDPE پلی اتیلن سنگین: ۷۸,۴۱۸ تن
- S-PVC پی وی سی سوپانسیون: ۷۲,۰۸۱ تن
- PS پلی استایرن: ۱۰,۲۱۸ تن
- ABS: ۱۱,۴۲۳ تن
- EPS پلی استایرن انبساطی: ۱,۵۳۶
- PET برای بطری ها: ۵,۳۹۷ تن
- PET برای نساجی: ۱۴,۴۹۸ تن
نتیجه‌گیری
پلیمرها از مواد اساسی و حیاتی در زندگی روزمره ما هستند که در محصولات متنوعی از پلاستیک‌ها تا الیاف و مواد غذایی استفاده می‌شوند. پلیمرها همچون صادرات پلاستیک به ترکیه و صادرات گرانول به ترکیه از سودآوری بسیار بالایی برخوردار است. تنوع و قابلیت‌های پلیمرها، آن‌ها را به یکی از مهم‌ترین مواد صنعتی تبدیل کرده است که نقش بسزایی در اقتصاد جهانی دارد.
