سالانه 330 تن زعفران در بازار جهانی مبادله می‌شود که ارزش آن حدوداً 8 میلیارد دلار است. ایران با تولید 310 تن از این مقدار، بیشترین تولید زعفران در جهان را دارد. اما سهم ایران از صادرات فقط 400 میلیون دلار است. در حالی که کشورهای دیگری مانند افغانستان، ایتالیا، هند، کانادا، آمریکا، آفریقای مرکزی، مصر، چین، آلمان، ترکیه، مکزیک و فرانسه نیز زعفران تولید می‌کنند، مقادیر تولیدی آنها بسیار کم و از کیفیت پایین‌تری برخوردار است.
مشکلات عمده صادرات زعفران ایران
– صادرات چمدانی و فله: زعفران ایران به صورت فله به کشورهایی مانند اسپانیا و امارات صادر می‌شود که خود این کشورها زعفران را با بسته‌بندی‌های شکیل به نام خود به فروش می‌رسانند.
– نبود کارگاه‌های بسته‌بندی: عدم وجود کارگاه‌های بسته‌بندی و فرآوری زعفران در ایران یکی از مشکلات اصلی است که باعث می‌شود زعفران به صورت فله و بدون برند صادر شود.
– ضعف در بازاریابی: عدم شناخت کافی از بازارهای جهانی و شیوه‌های درست بازاریابی مانع از صادرات زعفران به صورت بسته‌بندی و با نام ایران به دیگر کشورها شده است.
– سیستم بانکی ضعیف: به دلیل تحریم‌ها، صادرکنندگان ایرانی نمی‌توانند حساب‌های اعتباری داشته باشند و باید از روش‌های سنتی استفاده کنند که امنیت و اعتماد را کاهش می‌دهد.
– رقابت افغانستان: حمایت بین‌المللی از تولید زعفران در افغانستان به عنوان جایگزین خشخاش، یکی از عوامل کاهش سهم ایران در بازار جهانی زعفران است.
کشورهای مقصد صادرات زعفران
زعفران ایران به کشورهایی مانند کویت، قطر، امارات، عمان، ژاپن، هنگ‌کنگ، سنگاپور، هند، سوئیس، نروژ، ایتالیا، آلمان، فرانسه، آمریکا، هلند، ترکیه، فنلاند و چند کشور دیگر صادر می‌شود. اسپانیا و امارات بزرگترین واردکنندگان زعفران فله ایران هستند.
صادرات زعفران به هند
علت واردات زعفران از ایران: هند یکی از تولیدکنندگان زعفران است، اما به دلیل جمعیت زیاد و تولید ناکافی، بخشی از نیاز زعفران خود را از ایران تأمین می‌کند.
مراحل صادرات به هند
– بازاریابی مناسب: شناخت بازار مصرفی هند، شرکت در نمایشگاه‌ها و فستیوال‌های بین‌المللی، و مذاکره با خریداران.
– تولید زعفران مرغوب: کیفیت زعفران باید بالا باشد تا در بازار هند رقابت کند.
– بسته‌بندی حرفه‌ای: بسته‌بندی زیبا و مناسب، تاثیر زیادی در فروش دارد.
– اخذ گواهی‌های استاندارد و بهداشت: رعایت استانداردها و اخذ گواهی‌های بهداشت نباتی برای صادرات به هند ضروری است.
– تشریفات گمرکی: تهیه و ارسال اسناد مانند اینویس، پکینگ لیست، گواهی بهداشت نباتی، گواهی مبدأ و بارنامه به هند.
راهکارهای بهبود صادرات زعفران
– ایجاد کارگاه‌های بسته‌بندی: توسعه کارگاه‌های بسته‌بندی در ایران برای صادرات زعفران با برند ایرانی.
– تقویت بازاریابی بین‌المللی: افزایش دانش و مهارت‌های بازاریابی و حضور فعال در نمایشگاه‌ها و فستیوال‌های بین‌المللی.
– حل مشکلات بانکی: تلاش برای رفع موانع بانکی و تسهیل معاملات مالی با کشورها.
– ارتقای کیفیت زعفران: تمرکز بر بهبود کیفیت زعفران تولیدی و ارائه محصولات با استانداردهای جهانی.
نتیجه‌گیری
ایران با تولید بخش عمده‌ای از زعفران جهان، پتانسیل بالایی برای افزایش سهم خود از بازار تجارت بین المللی را دارد. با رفع مشکلات موجود و تقویت بازاریابی و بسته‌بندی، ایران می‌تواند نقش برجسته‌تری در صادرات زعفران خصوصا صادرات زعفران به ترکیه و هندوستان را ایفا کند.
