صادرات گز از ایران به عنوان یکی از شیرینی‌های سنتی و محبوب این کشور، سهم مهمی در بازار جهانی دارد. گز، که اصلی‌ترین مواد تشکیل‌دهنده آن شکر، پسته، بادام، گلاب و سفیده تخم‌مرغ است، به ویژه در شهر اصفهان تولید می‌شود و قدمتی حدود 450 سال دارد. این شیرینی نه تنها در بازار داخلی ایران محبوب است، بلکه در کشورهای دیگر نیز به خاطر طعم منحصربه‌فرد و کیفیت بالای آن شناخته شده است.
استان چهارمحال و بختیاری یکی از مهم‌ترین مراکز تولید گز در ایران است که حدود 90 کارگاه تولیدی در این منطقه فعال هستند. برند بولداجی گز از این استان به تازگی به عنوان یک برند بین‌المللی ثبت شده است. با وجود چالش‌هایی مانند افزایش هزینه مواد اولیه و تاثیرات ناشی از پاندمی کووید-19، تولیدکنندگان گز همچنان تلاش می‌کنند تا با حفظ کیفیت و استفاده از روش‌های سنتی، این محصول را به بازارهای جهانی عرضه کنند.
گز ایرانی به کشورهای مختلفی از جمله کشورهای خاورمیانه، اروپا و آمریکای شمالی صادر می‌شود. صادرات گز نه تنها به افزایش درآمدهای صادراتی ایران کمک می‌کند، بلکه موجب آشنایی بیشتر مردم جهان با فرهنگ و میراث غنی غذایی ایران می‌شود. به عنوان یکی از محصولات پرطرفدار در بازارهای بین‌المللی، گز نقش مهمی در معرفی شیرینی‌های ایرانی و جذب علاقه‌مندان به این نوع محصولات دارد.
انواع گز صادراتی ایرانی
ایران انواع مختلفی از گز صادراتی تولید می‌کند که شامل موارد زیر است:
- گز پسته‌ای: این نوع گز یکی از محبوب‌ترین انواع گز است که با مغز پسته تهیه می‌شود. درصد پسته می‌تواند متغیر باشد و معمولاً در درصدهای 10%، 18%، 28% و سفارشی تهیه می‌شود.
- گز بادامی: این نوع گز با مغز بادام تهیه می‌شود و مانند گز پسته‌ای در درصدهای مختلفی از مغز بادام قابل تهیه است.
- گز آردی: این نوع گز در آرد پیچیده شده و این آرد باعث حفظ رطوبت و جلوگیری از خشک شدن گز می‌شود. در ترکیبات آن تفاوتی با گز معمولی ندارد و تنها نوع بسته‌بندی آن متفاوت است.
- سوهان گز: این نوع ترکیبی از دو شیرینی ایرانی سوهان و گز است که شامل مغزهای پسته و بادام می‌باشد و برای افرادی که به طعم‌های ترکیبی علاقه دارند بسیار مناسب است.
- گز لقمه ای
- گز شکلاتی
- گز پروبیوتیک
- گز بدون گزنبین
گز ایرانی به دلیل تنوع در ترکیبات و بسته‌بندی‌های زیبا و همچنین ارزش غذایی بالا، یکی از محصولات پرطرفدار برای صادرات به شمار می‌رود.
صادرات گز ایرانی به جهان
صادرات گز از ایران به کشورهای مختلف جهان به‌ویژه در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است. گز به عنوان یک شیرینی سنتی ایرانی، به خصوص در شهرهای اصفهان و چهارمحال و بختیاری تولید می‌شود و به کشورهای مختلف صادر می‌گردد. کشورهای اروپایی همچون آلمان، فرانسه و بریتانیا، به همراه کشورهای منطقه خلیج فارس مثل امارات متحده عربی، قطر و کویت از جمله بازارهای عمده برای صادرات گز ایرانی هستند.
در کنار کشورهای اروپایی و خلیج فارس، گز ایرانی به کشورهای دیگر نظیر ایالات متحده، کانادا و استرالیا نیز صادر می‌شود. برندهای مختلفی از گز ایرانی در این بازارها شناخته شده و محبوبیت زیادی دارند. به‌ویژه گز بولداجی که اخیراً به عنوان یک برند بین‌المللی ثبت شده، توانسته است سهم بزرگی از بازارهای خارجی را به خود اختصاص دهد.
تولیدکنندگان ایرانی در تلاش هستند تا با بهبود کیفیت محصولات خود و رفع مشکلات تولید، بتوانند سهم بیشتری از بازارهای جهانی را به دست آورند. این تلاش‌ها شامل استفاده از مواد اولیه با کیفیت بالا و بسته‌بندی‌های جذاب و مناسب برای صادرات است. با توجه به تقاضای بالای جهانی برای محصولات سنتی و اصیل ایرانی، گز می‌تواند به عنوان یک محصول استراتژیک در صادرات غیرنفتی ایران محسوب شود.
صادرات گز به عراق
تا سال 2024، صادرات گز ایرانی به عراق با توجه به نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری نزدیک میان دو کشور، روند صعودی داشته است. عراق به عنوان یکی از مقاصد اصلی صادراتی ایران در زمینه محصولات غذایی، از جمله گز، به‌شمار می‌آید.
همسایگی ایران و عراق موجب شده است تا ایران بزرگترین صادرکننده به عراق در جهان باشد. بیشترین حجم صادرات به عراق از ایران، کره جنوبی، آمریکا و چین انجام می شود و کم بودن هزینه های حمل و نقل و گمرک سبب می شود تا تجار عراقی تمایل زیادی به تجارت با ایرانیان داشته باشند. از سویی، پرطرفدارترین محصولات صادراتی به عراق نیز مواد غذایی هستند و خوش طعم بودن گز باعث پرطرفدار بودن این شیرینی در میان مردم عراق گشته است.
عراقی ها بسیار خوش خوراک هستند و حتی از لحاظ فرهنگی، چاق بودن در میان آنان پسندیده است؛ زیرا به عنوان نشانه ای از مصرف غذاهای متنوع و مناسب تلقی می شود. چیزی که سالها پیش در ایران نیز رواج داشت. از این رو مصرف شیرینی جاتی مانند گز در عراق بسیار بالاست و خود این کشور نیز شیرینی های محلی بسیار خوشمزه ای دارد. همچنین صادرات بستنی به عراق و صادرات بیسکویت به عراق در سال های اخیر بسیار رواج پیدا کرده است.
