ترکیه، با نام رسمی جمهوری ترکیه، کشوری اوراسیایی است که بخش عمدهٔ آن در جنوب غرب آسیا و بخش کوچکی نیز در منطقه بالکان در جنوب شرق اروپا قرار دارد. این کشور با هشت کشور ایران، جمهوری آذربایجان (نخجوان)، ارمنستان، گرجستان، عراق، سوریه، بلغارستان و یونان هم‌مرز است. ترکیه همچنین از شمال با دریای سیاه، از غرب با دریای مرمره و اژه، و از جنوب غربی با دریای مدیترانه مرز آبی دارد. تنگه‌های بسفر و داردانل نیز در اختیار ترکیه است که از اهمیت راهبردی بالایی برخوردارند.
مساحت ترکیه ۷۸۳٬۵۶۲ کیلومتر مربع است و این کشور با موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، گذرگاه جنوب غربی آسیا و اروپا به‌شمار می‌آید. بسیاری از کشورها، به ویژه ایران، از خاک ترکیه برای ترانزیت کالا و انرژی استفاده می‌کنند.
صادرات ترکیه 2023
ارزش صادرات ترکیه در سال ۲۰۲۳ بالغ بر ۲۵۵ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۲۲، 0.632% افزایش داشته است. عمده‌ترین مقاصد صادراتی ترکیه شامل آلمان، ایالات متحده آمریکا، عراق، بریتانیا، ایتالیا، روسیه، فرانسه، اسپانیا، امارات متحده عربی و هلند بوده‌اند. ساختار صادراتی ترکیه شامل وسایل نقلیه، ماشین‌آلات و تجهیزات مکانیکی، سوخت‌های معدنی، محصولات الکتریکی، و جواهرات بوده است.
واردات ترکیه 2023
ارزش واردات ترکیه در سال ۲۰۲۳ برابر با ۳۶۱ میلیارد دلار بوده که نسبت به سال ۲۰۲۲، 0.532% کاهش داشته است. عمده‌ترین کشورهای صادرکننده به ترکیه شامل روسیه، چین، آلمان، سوئیس، ایالات متحده آمریکا، ایتالیا، فرانسه، امارات متحده عربی و اسپانیا بوده‌اند. ساختار وارداتی ترکیه شامل سوخت‌های معدنی، ماشین‌آلات و تجهیزات مکانیکی، جواهرات، وسایل نقلیه، و محصولات الکتریکی بوده است.
جایگاه ایران در بازار ترکیه
ایران، با وجود اینکه در گذشته یکی از شرکای تجاری مهم ترکیه بوده، نتوانسته جایگاه خود را در بازار این کشور حفظ کند. سهم ایران از واردات ترکیه از ۴ درصد در سال ۲۰۱۳ به حدود 0.9 درصد در سال ۲۰۲۲ کاهش یافته است. این کاهش به دلایلی نظیر جایگزین شدن روسیه به‌عنوان منبع تأمین نفت و گاز ترکیه و کشف منابع جدید گازی در ترکیه بازمی‌گردد.
در سال ۱۴۰۱، صادرات ایران به ترکیه عمدتاً شامل مواد اولیه خام بوده است. گاز طبیعی مایع شده مهمترین کالای صادراتی ایران به ترکیه با سهم ۴۱ درصدی بوده و پس از آن آلومینیوم و اوره نیز از اقلام مهم صادراتی به‌شمار می‌روند. واردات ایران از ترکیه نیز شامل روغن دانه آفتابگردان، تراکتورهای جاده‌ای و ذرت دامی بوده است.
مراحل صادرات به ترکیه
- بررسی بازار: اطمینان از بازار فروش محصولات در ترکیه و اطلاع از قیمت و میزان سوددهی.
- بررسی قوانین و مقررات: شناخت قوانین رسمی و مراحل اداری صادرات به ترکیه.
- اجرای عملی: ارسال کالا با انجام امور گمرکی از گمرک ایران.
- صادرات نهایی: پرداخت هزینه‌های گمرکی و ترخیص کالا در ترکیه.
مدارک لازم برای صادرات به ترکیه
- گواهی حمل و نقل و گواهی مبدا: نشان‌دهنده تعداد و استاندارد کالاهای صادراتی.
- گواهینامه CE: تایید سلامت محصول، به ویژه برای مواد غذایی.
- فاکتور فروش و پروفرما: حاوی اطلاعات کامل درباره تاجر و محصولات صادراتی.
- گواهی بهداشت: برای صادرات مواد غذایی و حیوانات زنده.
ترکیه و ایران، به عنوان دو کشور مهم منطقه، همواره در حال تعامل و تجارت بین المللی بوده‌اند و با توجه به موقعیت جغرافیایی و نیازهای اقتصادی، این تعاملات ادامه خواهد داشت.
