چای یکی از قدیمی‌ترین نوشیدنی‌های ایرانی است که حدود یک قرن است در مزارع شمال ایران کشت می‌شود. خاستگاه اصلی این نوشیدنی به هندوستان بازمی‌گردد. چای به دلیل عطر و طعم مختلف، انواع متعددی دارد که مشهورترین آنها در جهان چای سبز و چای سیاه است. نوشیدن چای به بخشی از فرهنگ ایرانیان تبدیل شده و در مجالس و جشن‌ها به عنوان نوشیدنی اصلی استفاده می‌شود.
مناطق کشت چای در ایران
شمال کشور ایران مکان اصلی کشت چای مرغوب است. شرایط اقلیمی بخش‌های شمالی کشور، به ویژه رطوبت هوا و کوهستانی بودن برخی مناطق، فضای مناسبی برای کشت چای فراهم کرده است. این عوامل باعث می‌شوند که میزان سم‌زدایی گیاهان حداقل باشد و محصول از کیفیت و سلامت بالایی برخوردار باشد.
انواع چای ایرانی
چای‌های ایرانی به لحاظ مرغوبیت و نحوه رشد و فرآوری به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. در زیر به برخی از انواع چای ایرانی اشاره می‌شود:
- چای سرگل: گران‌ترین چای ایرانی با برگ‌های پهن مارپیچ، طعم تلخ و گس و خوش‌رنگی. این چای در فصل بهار برداشت می‌شود.
- چای ممتاز: چای محبوب ایرانی با عطر و طعم بی‌نظیر و قیمت مناسب.
- چای قلم: چای با کیفیت و ارزان قیمت که از برگ‌های پایین درختچه چای به دست می‌آید و طعم و رنگ ملایمی دارد.
- چای شکسته: چای با وزن سبک و زوددم که برگ‌های آن هنگام فرآیند تولید و برداشت خرد شده و ظاهر نامنظمی دارد.
- چای باروتی: چای پرکاربرد که از الک کردن سایر چای‌ها به دست می‌آید و برای تی‌بگ‌ها و دمنوش‌ها استفاده می‌شود.
صادرات چای ایرانی
ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان چای مرغوب، چای خشک خود را به بیش از 30 کشور جهان صادر می‌کند. بخش عمده‌ای از صادرات چای ایرانی شامل چای سیاه است. اگرچه کیفیت و طعم چای ایرانی بالاست، اما ایران خود یکی از واردکنندگان اصلی چای در جهان است و میزان واردات چای به کشور حدود 30 درصد بیشتر از صادرات آن است.
کشورهای هدف صادرات چای ایرانی
کشورهای حاشیه خلیج فارس و برخی دیگر از همسایگان ایران بازار هدف اصلی صادرات چای ایرانی هستند. از جمله این کشورها می‌توان به عراق، قزاقستان، افغانستان، آلمان، هند، تاجیکستان، روسیه، ازبکستان و ترکیه اشاره کرد. بهترین مقصد صادراتی چای ایرانی در حال حاضر کشورهای ارمنستان، عراق، جمهوری آذربایجان و امارات هستند.
صادرات چای ایران به عراق
عراق به عنوان یکی از همسایگان ایران، بازار خوبی برای صادرات چای ایرانی محسوب می‌شود. تجار و بازرگانان ایرانی و عراقی معمولاً مراکز عرضه چای در شمال ایران را مدنظر دارند. چای سیاه در کشور عراق بالاترین میزان مصرف را دارد.
شرایط سفارش و خرید چای صادراتی
برای سفارش و خرید چای صادراتی، توصیه می‌شود نمونه‌های بار را به صورت حضوری مشاهده و سپس ثبت سفارش انجام شود. دریافت قیمت روز چای با توجه به نوع چای درخواستی نیز ضروری است. برای صادرات چای به عراق، انواع چای مانند چای قلم، چای شکسته و چای باروتی از جمله محصولات پرتقاضا هستند.
نتیجه‌گیری
چای ایرانی با داشتن انواع مختلف و کیفیت بالا می‌تواند در بازارهای جهانی جایگاه ویژه‌ای داشته باشد. با توجه به تقاضای کشورهای همسایه و پتانسیل بالای تولید چای در ایران، می‌توان با بهبود زیرساخت‌ها و نظارت صحیح، سهم بیشتری از بازار جهانی چای را به دست آورد. توسعه صادرات چای ایرانی به کشورهایی مانند عراق، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و امارات می‌تواند به رشد اقتصادی کشور کمک کند. همچنین صادرات عرقیات گیاهی به عراق و صادرات حبوبات به عراق نیز باعث رشد اقتصادی کشور می شود.
