صادرات قند و شکر یکی از بخش‌های مهم تجارت جهانی محصولات کشاورزی است. در سال 2023، برزیل بزرگترین صادرکننده شکر جهان بود، که حدود 31.3 میلیون تن شکر صادر کرد، معادل 51.9 درصد از کل صادرات جهانی. تایلند و هند به ترتیب با 6.5 و 6.5 میلیون تن در رتبه‌های دوم و سوم قرار گرفتند. فرانسه، گواتمالا، و آلمان نیز از دیگر صادرکنندگان بزرگ این محصول هستند.
برزیل با توجه به منابع عظیم نیشکر و زیرساخت‌های قوی تولید، به طور مستمر در صدر صادرکنندگان شکر قرار دارد. این کشور علاوه بر تامین بازارهای بزرگ جهانی، نقش مهمی در تثبیت قیمت‌های جهانی شکر ایفا می‌کند. تایلند و هند نیز به دلیل شرایط مناسب آب و هوایی و تولید فراوان نیشکر، از مهم‌ترین بازیگران این بازار محسوب می‌شوند.
مصرف قند و شکر در جهان به طور پیوسته در حال افزایش است و کشورهای مختلفی با توجه به سطح توسعه اقتصادی و سبک زندگی متفاوت، مقادیر مختلفی از این محصول را مصرف می‌کنند. در سال 2023، مصرف جهانی شکر به حدود 174 میلیون تن رسید. این افزایش مصرف ناشی از رشد جمعیت و تغییرات در رژیم‌های غذایی مردم در سراسر جهان است. کشورهایی نظیر هند و چین، به دلیل جمعیت بالای خود، از بزرگترین مصرف‌کنندگان شکر در جهان به شمار می‌آیند.
صادرات قند و شکر از ایران به سایر کشورهای جهان
ایران با تولید سالانه قابل توجه شکر از نیشکر و چغندر قند، بخشی از تولید خود را به بازارهای بین‌المللی صادر می‌کند. کشورهای همسایه مانند عراق، افغانستان، و کشورهای آسیای مرکزی از مشتریان اصلی شکر ایرانی هستند. با توجه به کیفیت بالای تولیدات ایرانی و نزدیکی جغرافیایی، ایران توانسته است سهم قابل توجهی از بازارهای منطقه‌ای را به خود اختصاص دهد.
یکی از مهم‌ترین چالش‌های ایران در صادرات شکر، تحریم‌های بین‌المللی و مشکلات حمل و نقل است. با این حال، تولیدکنندگان ایرانی با تمرکز بر بهبود کیفیت و افزایش بهره‌وری، توانسته‌اند رقابت‌پذیری خود را در بازارهای جهانی حفظ کنند.
میزان مصرف قند و شکر در عراق و واردات این محصول
عراق یکی از کشورهایی است که بخش عمده‌ای از نیاز خود به قند و شکر را از طریق واردات تامین می‌کند. مصرف سرانه شکر در عراق به دلیل افزایش جمعیت و تغییرات در الگوی مصرف غذایی در حال افزایش است. واردات شکر به عراق عمدتاً از کشورهای همسایه نظیر ایران، ترکیه، و امارات متحده عربی صورت می‌گیرد.
با توجه به شرایط خاص اقتصادی و نبود زیرساخت‌های کافی برای تولید داخلی شکر، وابستگی عراق به واردات این محصول همچنان بالاست. دولت عراق نیز با اعمال سیاست‌های حمایتی سعی در کاهش وابستگی به واردات و توسعه تولید داخلی شکر دارد، اما هنوز راه طولانی در پیش دارد.
صادرات قند و شکر از ایران به عراق
ایران یکی از مهم‌ترین تامین‌کنندگان شکر برای بازار عراق است. نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری دیرینه میان دو کشور، صادرات شکر از ایران به عراق را تسهیل کرده است. هر ساله مقادیر قابل توجهی شکر از طریق مرزهای زمینی به عراق صادر می‌شود، که این امر نقش مهمی در تامین نیازهای این کشور دارد.
تولیدکنندگان ایرانی با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های پیشرفته و افزایش کیفیت محصولات، توانسته‌اند جایگاه مناسبی در بازار عراق پیدا کنند. با این حال، نوسانات قیمت و مسائل سیاسی و اقتصادی میان دو کشور می‌تواند تأثیرات مستقیمی بر روند صادرات داشته باشد.
همچنین صادرات میوه به عراق و صادرات تخمه آفتاب گردان به عراق نیز جایگاه ویژه ای در بازار عراق دارد.
