روابط تجاری ایران و عراق بسیار گسترده است و عراق دومین مقصد بزرگ صادراتی ایران محسوب می‌شود. صادرات غیرنفتی ایران به عراق، شامل محصولات کشاورزی مانند پسته، از اهمیت بالایی برخوردار است.
صادرات پسته از ایران به عراق یکی از بخش‌های مهم تجارت بین دو کشور است. عراق یکی از بازارهای اصلی پسته ایرانی به شمار می‌رود، به طوری که در سال‌های اخیر مقادیر قابل توجهی پسته به این کشور صادر شده است.
همه‌ی ما وقتی نام پسته را می‌شنویم اولین شهری که به ذهنمان می‌آید کرمان است.
از گذشته تا به امروز کرمان و به خصوص شهرستان رفسنجان به قطب پسته ایران معروف بوده است و در حال حاضر هم بخش وسیعی از تولید و کشت پسته در این منظقه انجام می‌گیرد، اما به جز کرمان شهرهای دیگری مانند خراسان رضوی، یزد و سمنان هم توانسته اند رشد قابل توجهی در تولید پسته داشته باشند.
پسته‌های خراسان و دامغان به دلیل تنوع و قیمت مناسب، از محبوبیت بالایی در میان خریداران عراقی برخوردارند.
همچنین صادرات تخمه آفتاب گردان به عراق و صادرات انجیر خشک به عراق نیز دارای سودآوری بالایی است.
انواع پسته های صادراتی به عراق
پسته‌های ایرانی متنوع و شامل انواع مختلفی مانند فندقی، کله قوچی، اکبری، و احمد آقایی هستند. پسته فندقی و کله قوچی به دلیل قیمت مناسب و اندازه کوچک، برای بازارهای عراق مناسب‌تر هستند و بیشترین حجم صادرات به این کشور را تشکیل می‌دهند.
در صادرات پسته به عراق قیمت ارزان و رقابتی حرف اول را می زند. پسته های اکبری و احمدآقایی به صورت خام و نمکی در این بازار خرید و فروش می شود.
یکی از انواع پسته های ارزان قیمت در بازار عراق، پسته آبخندان است. پسته های آب خندان در گرم مغز و انس های مختلف در این کشور عرضه می شود.
البته برخی شهر های عراق خریدار پسته های طبیعی خندان و درجه یک هستند.
ویژگی های پسته صادراتی به عراق
بسته‌بندی پسته‌های صادراتی به عراق باید بهداشتی و مقاوم باشد تا از آسیب به محصول جلوگیری شود. بسته‌بندی‌ها معمولاً در اندازه‌های مختلف از ۵۰۰ گرم تا ۱۰ کیلوگرم و یا 25 و 50 کیلوگرم به صورت فله هستند و باید حاوی اطلاعاتی مانند تاریخ تولید، انقضا، و نشان استانداردهای بهداشتی باشد.
استفاده از بسته‌بندی‌های شفاف و جذاب نیز می‌تواند به جذب مشتریان کمک کند.
در واقع قیمت پسته متاسفانه در بازار ایران نوسانات زیادی دارد.
همین موضوع کار را برای بسیاری از تجار و بازرگانان سخت کرده است. قیمت پسته‌های صادراتی در عراق بسته به نوع و کیفیت محصول متفاوت است. این قیمت‌ها بسته به نوسانات بازار و نوع پسته تغییر می‌کنند.
پسته به اشکال مختلفی مانند پسته کامل، مغز پسته، خلال پسته، و پودر پسته به عراق صادر می‌شود.
پسته کامل و مغز پسته بیشترین تقاضا را در بازار عراق دارند، زیرا این محصولات به صورت مستقیم در تهیه شیرینی‌ها و غذاهای محلی استفاده می‌شوند. پودر پسته نیز به دلیل آسانی مصرف و کاربرد گسترده در قنادی‌ها محبوبیت ویژه‌ای دارد.
صادرات پسته ایرانی به سایر کشورهای جهان
در سال‌های اخیر، صادرات پسته ایران به نقاط مختلف جهان با نوسانات متعددی مواجه بوده است.
در سال 2023، ایران موفق به صادرات 92 میلیون یورو پسته به کشورهای اروپایی شد، که این میزان نشان‌دهنده نقش مهم ایران در بازارهای اروپا است.
عمده مقاصد صادراتی پسته ایرانی شامل کشورهای روسیه، آلمان، امارات متحده عربی، هند و قرقیزستان بوده‌اند.
به عنوان مثال، در نیمه اول سال 2023، روسیه با 28 میلیون دلار بزرگترین واردکننده پسته از ایران بود، در حالی که آلمان و امارات هر کدام حدود 13 میلیون دلار پسته از ایران وارد کرده‌اند.
با وجود کاهش صادرات پسته ایران به دلیل عواملی مانند سرمازدگی و کم‌آبی در سال‌های گذشته، ایران همچنان در رتبه‌های بالای صادرات پسته در جهان قرار دارد.
در سال 2022، ایران حدود 914 میلیون دلار پسته صادر کرد که علی‌رغم کاهش 33 درصدی نسبت به سال قبل، همچنان رقمی قابل توجه است.
