در سال‌های اخیر با افزایش عوارض صادرات چرم به صورت خام، شاهد کاهش صادرات پوست و چرم از ایران بوده‌ایم. کشورهایی مانند ایتالیا، چین و ترکیه از مشتریان اصلی پوست و چرم ایران هستند که عمدتاً سالامبور (پوست خام) را از ایران وارد کرده و خود عملیات فرآوری را انجام می‌دهند. این وضعیت باعث می‌شود ارزش افزوده‌ای برای کشور نداشته و در واقع به خام‌فروشی متکی باشیم.
اهمیت فرآوری داخلی چرم
حمایت دولت از تولیدکنندگان داخلی چرم می‌تواند به افزایش ارزش افزوده منجر شود. تولیدکنندگان ایرانی می‌توانند با شرکت در نمایشگاه‌های بین‌المللی محصولات خود را بازاریابی کرده و با کشورهایی مانند ترکیه و ایتالیا رقابت کنند. برندهایی مانند چرم مشهد، نوین چرم، چرم مغان، مارال چرم و چرم درسا توانسته‌اند محصولات قابل رقابتی تولید و عرضه کنند.
قطب‌های تولید و صادرات چرم در ایران
استان آذربایجان شرقی قطب اصلی صادرات چرم ایران است و توانسته حدود ۳۰ درصد از صادرات چرم کشور را به خود اختصاص دهد. همچنین، این استان بزرگترین صادرکننده کفش چرم نیز محسوب می‌شود. نکته قابل توجه این است که صادرات یک عدد کت چرم می‌تواند ارزآوری معادل چهار بشکه نفت خام داشته باشد.
چالش‌های صادرات چرم
چالش‌هایی مانند واردات غیرقانونی کیف و کفش چرم از ترکیه، پایین بودن کیفیت چرم، کمبود پوست سنگین، زمان‌بر بودن فرآیند واردات و فرسودگی تکنولوژی مورد استفاده از جمله مشکلاتی هستند که بر صادرات چرم تاثیر می‌گذارند.
مشکلات کیفیت، مسائل مربوط به مدارک، قوانین و مقررات، نوع و مدل چرم و مسائل مربوط به ترابری از جمله موانعی هستند که در صادرات چرم وجود دارند.
تقسیم‌بندی و مراحل تولید چرم
چرم به دو گروه چرم سبک (بزی و گوسفندی) و چرم سنگین (گاوی) تقسیم می‌شود. مراحل تولید چرم شامل فرآوری پوست، سالامبور، وت بلو، کراست، کراست رنگی و تولید محصولات نهایی مانند کیف، کفش و سایر مصنوعات چرمی است.
صادرات محصولات چرمی ایران
ایران به عنوان یکی از بزرگترین صادرکنندگان کفش چرم در جهان، سالانه حدود ۱۵۰ میلیون دلار صادرات کفش دارد که به ۲۵ کشور ارسال می‌شود. کشورهای عراق، افغانستان، آذربایجان، ترکمنستان و سوریه از جمله مهم‌ترین مقاصد صادرات کفش ایرانی هستند.
صادرات چرم به ترکیه
ایران با قدمت دیرینه در تولید چرم، مشتریان زیادی از جمله ترکیه دارد. ترکیه به عنوان یک پل ارتباطی برای تجار ایرانی جهت اتصال به بازارهای جهانی عمل می‌کند. صادرات به ترکیه از طریق شرکت‌های بازرگانی انجام می‌شود و تجار ایرانی با فروش چرم به تولیدکنندگان ترکیه‌ای سود زیادی به دست می‌آورند.
مراحل صادرات چرم به ترکیه
- بازاریابی و شناخت بازار ترکیه: شناسایی نوع چرم مورد نیاز بازار ترکیه و زمان مناسب برای صادرات.
- تهیه فاکتور پروفرما: شامل نحوه ارسال کالا، بسته‌بندی، معرفی نوع چرم صادراتی، وزن محصول و مشخصات فروشنده و خریدار.
- امور گمرکی و تعیین ارزش گمرکی
- اخذ مجوزهای لازم
نتیجه‌گیری
با توجه به شرایط موجود، حمایت از تولیدکنندگان داخلی و تقویت فرآوری چرم در داخل کشور می‌تواند به افزایش ارزش افزوده و سودآوری بیشتر منجر شود. صادرات چرم به ترکیه با رعایت مراحل و قوانین مربوطه می‌تواند یکی از راه‌های مهم برای توسعه تجارت بین المللی و افزایش درآمدهای ارزی کشور باشد.
